Geld besparen is ook kinderen leren omgaan met zakgeld, kleedgeld of kledinggeld. Hoe eerder kinderen beginnen met het zich bewust worden van de waarde van geld, hoe beter ze hier later mee omgaan.
In deel 1 van deze pagina lees je eerst een aantal richtlijnen over zakgeld en geven wij vervolgens een advies over hoeveel zakgeld je per kind, per leeftijd kan geven.
In deel 2 gaan wij vervolgens in op kleedgeld en geven wij ook advies over hoe je de hoogte van een gemiddeld bedrag aan kleedgeld per kind, per maand kunt berekenen.
Wat zegt het Nibud over zakgeld?
Wat je vooral niet moet doen is een tegenprestatie vragen voor het geven van zakgeld. Zakgeld is namelijk geen loon. Dus niet tegen je zoon of dochter zeggen dat hij of zij pas zakgeld krijgt als hij de tafel de hele week dekt. Zakgeld is namelijk bedoeld als leermiddel en niet als loon of strafmiddel. Als je kinderen alleen zakgeld geeft als beloning voor geleverde diensten is dat een gemiste kans.
Zakgeld is juist bedoeld om kinderen ongedwongen in alle vrijheid te laten kiezen hoe ze hun zakgeld willen uitgeven. Het gaat hierbij niet eens om de hoogte van het bedrag. Het gaat meer om het zelfstandig maken van keuzes. Wie dat in zijn vroege jaren leert zal hiervan op latere leeftijd heel veel plezier hebben bij het maken van verstandige keuzes met geld. Ruim 70% van de basisscholieren krijgt zakgeld.
Het Nibud adviseert om hiermee te beginnen wanneer de kinderen ongeveer 6 jaar oud zijn, met een bedrag van 1 á 2 euro per week. Wees duidelijk naar je kind over de hoogte van het zakgeld en geef dit bedrag steeds op een vast moment in de week. Maak afspraken met je kind over sparen, bijvoorbeeld door af te spreken dat gedurende een bepaalde periode het geld niet uitgegeven wordt. Vanaf 12 jaar kan je dan beginnen met het geven van kleedgeld. Wees streng met het bedrag. Op = op.
Deel 1 – Kinderen leren omgaan met zakgeld
Het is ontzettend belangrijk dat kinderen leren omgaan met geld. Leren omgaan met geld is een belangrijk onderdeel van de financiële opvoeding van onze jongeren. Lees dus onderstaande tips voor het geven van zakgeld op je gemak door.
Zakgeld
Zakgeld is belangrijk voor kinderen!
Hoeveel zakgeld moet je een kind geven?
Met zakgeld leren kinderen om:
– Inkomsten en uitgaven met elkaar in overeenstemming te brengen.
– Datgene wat jongeren graag willen hebben af te stemmen met het beschikbare geld.
– Keuzes te maken in hun bestedingspatroon door te bezuinigen en te besparen.
Laat je kinderen fouten maken. De beste manier om te leren omgaan met geld is om jongeren door schade en schande wijs te laten worden. De les van een kleine foute uitgave in je jeugd maakt je de rest van je leven alert. Uiteraard geldt dit ook voor grotere uitgaven, maar deze willen we natuurlijk voorkomen.
Uit onderzoek is gebleken dat jongeren die al jong zelf hebben leren kiezen waaraan zij hun geld uitgeven op latere leeftijd minder snel in de financiële problemen komen. Begin dus vroeg met het geven van zakgeld per maand.
Voorkom dat je kind zich in de schulden gaat steken. Mocht je kind iets willen kopen waarvoor het nog niet genoeg geld heeft, laat het hiervoor eerst sparen. Let op je kinderen. Lopen ze de hele dag met snoep, of hebben ze ’s avonds opeens geen honger meer? Wellicht geven ze hun geld uit aan andere zaken dan waar het zakgeld voor bedoeld was. Spreek je kind hierop aan.
Mocht je toch het spaargeld van je kind willen aanvullen om iets vooruit te kopen, leen dan wat geld van jezelf aan je kind en “los dit af” met toekomstig zakgeld. Zo leert je kind dat er niet zo iets is als gratis geld. Uiteindelijk moet alles terugbetaald worden.
Wil je geld voor je kind bij een bank lenen, doe dit dan gecontroleerd. Leer je kind zien wat de financiële gevolgen zijn van een lening en wat de verplichtingen zijn. Leer ze dus wat verantwoord lenen is binnen het beschikbare budget. Maak samen een begroting.
Wist je dat?
3 van de 4 kinderen zakgeld krijgen. De meeste kinderen krijgen een bedrag van tussen de 2 en 15 euro zakgeld per week.
Geef steeds hetzelfde bedrag aan zakgeld per maand en doe dit op een vast tijdstip. Je kind weet dan waar het aan toe is en kan alvast uitkijken naar het volgende zakgeld moment. Zeker bij 6 tot en met 12-jarige kinderen is dit belangrijk. Bij jongere kinderen in de leeftijd tot 12 jaar is eens per week een mooie periode. Bij oudere kinderen vanaf de leeftijd van 12 jaar eens per maand.
Maak jongeren duidelijk wat zij wel en niet van hun zakgeld moeten betalen. Geef ze richtlijnen mee. Bijvoorbeeld: Heeft je kind gemiddeld 6 verjaardagsfeestjes per jaar en wil je dat je kind zelf van het zakgeld de cadeautjes koopt van 5 euro? Geef dan maandelijks gemiddeld 2,5 euro extra zakgeld.
Straf niet met zakgeld. Zakgeld is geen beloning voor werk zoals salaris. Er zijn andere mogelijkheden om uw kind aan te spreken op gedrag, bijvoorbeeld door een goed gesprek of door het overslaan van een keer uitgaan.
Zet alle afspraken goed op papier. Maak er een mooi contract van tussen jou en je kind. Zet er bijvoorbeeld in tot wanneer het contract loopt, wanneer het zakgeld wordt aangepast en wat er wel en niet mee betaald moet worden. Dit zijn jullie richtlijnen over het ‘omgaan met geld’. Maak het compleet met de handtekeningen van jou en je kind.
Kien hebben steeds meer te besteden in ons welvarende landje. De reclamewereld ziet ze dan ook als een makkelijke prooi. Leer je kinderen dus de reclamewereld te doorzien. Wijs ze op de trucjes die reclamemakers toepassen om hun product mooier en beter voor te stellen dan het is. Je kan hier meer over lezen op de site reclamemakers.nl.
Tweederde van de jongeren leent tegenwoordig geld en ze vinden dit nog normaal ook. Leer je kinderen dat al het geld dat geleend wordt ook moet worden terugbetaald en vaak ook nog eens met een torenhoge rente. Voorkom dat je kinderen in een negatieve spiraal van lenen terechtkomen. Lees hierover ook de anderen tips op onze site bij de onderdelen
We hebben het met zijn allen veel te goed gehad de afgelopen decennia. In steeds meer gezinnen werken zowel man als vrouw, die ook nog eens beiden goed opgeleid zijn. Het gevolg hiervan is dat gezamenlijke inkomens van 5.000 euro per maand of meer geen uitzondering meer zijn. Hierdoor is er bij veel gezinnen een ongekende gemakzucht ontstaan, waarbij alles tot de meest eenvoudige klusjes wordt uitbesteed. Zelfs in veel gevallen de opvoeding van de kinderen. Geldverspilling is het gevolg.
Onder geldverspilling verstaan wij bijvoorbeeld contributie aan de sportclub betalen maar nooit gaan, veel te veel eten kopen (om vervolgens een groot deel weg te gooien) of voor elk boodschap de auto nemen, enz. Kinderen nemen dit gedrag over en komen vervolgens op latere leeftijd in de problemen wanneer zij minder te besteden hebben. Daarom moeten ouders het juiste voorbeeld geven door bewust te leven en te consuminderen.
Steek je geld in iets duurzaams zoals een huis in plaats van in alle gemakzucht, of zet een deel opzij voor slechtere tijden. Komt er dan eens een crisis, dan ben je in staat om hierop adequaat te reageren en hoeven er geen financiële problemen te ontstaan. De kinderen zullen dit gedrag als onderdeel van hun opvoeding bewust en onbewust overnemen zodat ook zij later met (financiële) tegenslagen kunnen omgaan.
Wist je dat?
Er een verband bestaat tussen de opleiding van ouders en het geven van zakgeld. Kinderen van ouders en/of verzorgers met een lage opleiding krijgen 50% minder vaak geen vast bedrag aan zakgeld en zelfs twee keer zo vaak helemaal geen zakgeld.
Laat zelf zien hoe je met geld omgaat. Geef je kind advies aan de hand van praktijkvoorbeelden! Laat je kind in het dagelijks leven zien dat er bijvoorbeeld prijsverschillen zijn in winkels. Loop eens met je kind naar de meterkast en leg uit dat gas, water en elektriciteit niet voor niets zijn.
kinderen kunnen vanaf 6 jaar munten herkennen en zich een beeld vormen van de waarde van geld. De leeftijd van een 6-jarige is dus een prima moment om met zakgeld geven te beginnen. Natuurlijk wil een 6 of 7-jarige op zo’n jonge leeftijd het geld direct uitgeven. Hoe ouder ze worden hoe meer ze besef krijgen van geld, tijd en sparen.
De hoogte van het zakgeld is voornamelijk afhankelijk van hoeveel je zelf te besteden hebt en wat je kind van het zakgeld moet gaan betalen. Ga goed na wat je kind op jaarbasis moet kopen van het zakgeld. Betrek je kind hierbij. Vervolgens deel je het jaarbedrag door het aantal keren dat je zakgeld geeft, bijvoorbeeld delen door 12 bij zakgeld per maand. Geef dus een vast bedrag op een vast tijdstip.
Maak bij het bepalen van de hoogte van het zakgeld onderscheid tussen noodzakelijke uitgaven en niet noodzakelijke uitgaven. Calculeer desgewenst een spaardeel in voor een grotere uitgave op latere leeftijd, zoals bijvoorbeeld een vakantiereis of een scooter.
Het gemiddelde zakgeldbedrag in 2023 ligt rond de 40,- euro per maand. Zobespaarjegeld.nl adviseert de volgende algemene gemiddelde zakgeldbedragen:
Richtlijnen voor zakgeld voor 6 tot 18-jarige kinderen per week:
Leeftijd Geadviseerd bedrag in € per week
6 jaar ± 2,50
7 jaar ± 3,00
8 – 9 jaar ± 3,50
10 – 11 jaar ± 4,00
12 jaar tussen 5,00 en 10,00
13 jaar tussen 5,00 en 10,00
14 jaar tussen 7,00 en 12,00
15 jaar tussen 8,00 en 15,00
16 jaar tussen 10,00 en 18,00
17 jaar tussen 10,00 en 20,00
18 jaar tussen 10,00 en 25,00
Evenals voor lenen is het voor kinderen ook belangrijk om ervaring op te doen met sparen. Wil je in je leven ook grote uitgaven kunnen doen zal je deze moeten plannen. Leer je kind dus om geld te sparen voor later en voor onverwachte uitgaven. Ook dit is een levenservaring waar kinderen in hun latere leven veel profijt van zullen hebben. Geef een leuke spaarpot cadeau. Let er wel op dat deze aan de onderkant open kan zodat je kind regelmatig kan constateren hoeveel geld het heeft.
Ook het openen van een bankrekening is een uitstekende levenservaring voor kinderen om te leren omgaan met bankrekeningen, pincodes, bankpasjes, het ontvangen van geld en het doen van betalingen. Leer je kind discipline bij het opbergen van afschriften en het veilig bewaren van pincodes e.d. Vanaf 12-jarige leeftijd is een bankrekening zeker aan te bevelen.
Veel van de financiële problemen die kinderen tegenwoordig hebben zijn het directe gevolg van het gedrag van hun ouders. In onze huidige maatschappij lijkt alles te draaien om consumeren. Ook onze kinderen mag het hierbij aan niets ontbreken. Veel kinderen zijn daardoor verwend en ze weten niet wat het betekent om iets niet te kunnen kopen of te krijgen. Om kinderen weerbaar te maken en zelfstandig te laten worden is het belangrijk dat zij ook weten om te gaan met schaarste en tekort. De wijze waarop wij kinderen opvoeden zal later van grote invloed zijn op hun financiële bewustzijn en hoe zij als jonge volwassenen met geld om gaan.
Het is aangetoond dat jongeren die thuis bewust met geld hebben leren omgaan en hierbij ook zijn voorgegaan door hun ouders, in de hoogste klassen van het voortgezet onderwijs hun geldzaken beter onder controle hadden dan jongeren die deze opvoeding niet gehad hadden. De groep zelfstandige leerlingen was minder verwend en had meer voor zichzelf moeten zorgen met hun zakgeld en kleedgeld. Wanneer kinderen op jonge leeftijd niet leren omgaan met tegenslagen lopen ze het risico om later ook niet met tegenslagen om te kunnen gaan.
En dan nu budgetteren
Het belangrijke van zakgeld is dat kinderen leren wat zaken als kleding, computerspelletjes en uitgaan kost en dat je keuzes moet maken wanneer je geld hebt. Bijvoorbeeld ga ik sparen of geef ik mijn geld direct uit? Wanneer een kind iets heel graag wil en het vervolgens zonder moeite krijgt van zijn ouders, krijgt het kind om den duur het gevoel dat alles vanzelf op je afkomt en dat je ook zonder er moeite voor te doen dingen voor elkaar krijgt.
Het is dus belangrijk dat een kind het gevoel heeft zelf de controle te hebben over inkomsten en uitgaven. Zeker wanneer het een bijbaantje heeft. Het mooie is dat hierbij steeds de ouders in de buurt zijn om, indien nodig, advies te geven of om mee te denken over hoe de doelstellingen gehaald kunnen worden. Bijvoorbeeld door een spaarplan te maken of het kind te helpen om naast het zakgeld ook met een bijbaantje wat extra’s te verdienen.
